زنجیر باربری چیست؟
زنجیر باربری یا زنجیر بلند کردن بار یکی از مهمترین ابزارها برای لیفت و حمل بار است. این زنجیرها نسبت به زنجیرهای مصنوعی، نایلونی، سیمی و گرد پلی استر دارای دو مزیت اصلی میباشند. این زنجیرها در کنار تحمل دمای بیشتر، در برابر برش مقاوم تر هستند، علاوه بر این در صورت آسیب دیدن، قابل تعمیر میباشند. زنجیرهای باربری در جنسهای مختلفی مانند؛ فولاد، گالوانیزه و استیل تولید میشوند و نسبت به مقدار باری که حمل میکنند، استفاده میشوند. شکل زنجیرهای زنجیر حمل بار، به صورت فورج گرم یا فورج سرد است و میتواند دانه ریز یا دانه درشت باشد.
زنجیرهای باربری در درجههای 80 ،100 و 120 ساخته میشوند و هرچقدر درجه آن بالاتر بروند، زنجیر قویتر و سبکتر و به نسبتا گرانتر میشود. زنجیرهای حمل بار در صنایع مختلفی مانند؛ جرثقیل سقفی، لیفتینگ بار بهصورت اسلینگ زنجیری، صنایع معدنی و فولاد، صنایع کشتارگاهی برای آویز دام و … استفاده میشوند.
کاربردهای زنجیر حمل بار
زنجیر حمل بار یکی از ابزارهای لیفتینگ پرکاربرد محسوب میشود که با استانداردهای مختلف در صنایع مختلف استفاده میشود. این ابزار صنعتی همانطور که در بالا اشاره شد در گریدهای مختلف و جنسهای گوناگون ساخته شدهاند و هر یک از آنها مناسب مصرف خاصی است. در زیر به کاربردهای آنها میپردازیم.
زنجیرهای حمل بار گریدهای 80، 100 و 120 با توجه به ویژگی ضد زنگی که دارند در مناطق مرطوب و ساحلی و در کارگاهی صنعتی که با رطوبت و اسیدهای خورنده سر و کار دارند، استفاده میشوند.
زنجیرهای فولادی 120 در بین زنجیرهای حمل بار، تنسایلی نزدیک به ۱۱۴۰ مگاپاسکال داشته و بالاترین تنسایل تولیدی را دارا می باشد.
زنجیرهای گالوانیزه 43 برای کاربری های عمومی مورد استفاده قرار می گیرند و برای لیفت بارهای خیلی سنگین مناسب نیستند.
زنجیرهای فولادی گرید ۸۰ در کارهای لیفتینگ مخصوصا جرثقیل دستی و برقی کاربرد زیادی دارد.
زنجیر خشکه چیست؟
تفاوت زنجیر باربری بر اساس قیمت
قیمت زنجیرهای استیل با وجود تنسایل کششی کمتری که دارند، بالاتر از زنجیرهای فولادی است.
تفاومت زنجیرهای حمل بار بر اساس گریدهای مختلف
معمولا زنجیرهای حمل بار دارای استاندارد تولید یعنی هماهنگی نسبت قطر به طول دانهها و گرید مشخص میباشند. گرید زنجیر باربری با توجه به متریال بکار رفته و نوع آبکاری، میزان تحمل بار و مقاومت کششی زنجیر حمل بار را نشان میدهد. این زنجیرها در گریدهای؛ 80، 100، 120، 43 و گالوانیزه 30 تولد میشوند. هرچقدر عدد گرید بالاتر باشد، مقاومت، قابلیت ضربه خوری و چکش خوری زنجیر بیشتر است.
تفاومت زنجیرهای حمل بار بر اساس جنسیت
هر یک از زنجیرهای حمل بار براساس جنسیتی که دارند دارای خواص مکانیکی مختص به خود هستند. زنجیرهای فولادی در کنار دارا بودن مقاومت بالای کششی، در برابر رطوبت و زنگ زدگی آسیبپذیر هستند و غالبا برای حمل بار در مناطق مرطوب و یا کارگاههایی که با مواد شیمیایی که باعث خوردگی زنجیر میشود از زنجیرهای استیل استفاده میشود.
انواع زنجیرهای حمل بار
همانطور که در بالا اشاره شد بهترین زنجیرهای باربری، زنجیرهای گرید 80، 100 و 120 است. در کنار این زنجیرها، انواع دیگری نیز برای حمل بار مورد استفاده قرار میگیرند، مانند؛
زنجیرهای Stud: این زنجیر حمل بار، اندازه ثابتی داشته و موقع حمل بار افزایش طول ندارد و معمولا در صنایع دریایی استفاده میشود.
زنجیر گرید ۴۳ : این زنجیر برای حمل بارهای سبک مناسب است و در صنایع ساختمانی،کشاورزی و چوب بری مورد استفاده قرار میگیرد.
زنجیرهای گرید۳۰: این نوع زنجیر هنگام بلندکردن بار برای مهار بارهای سنگین کاربرد دارد.
زنجیرهای ضد زنگ: این نوع زنجیرها در برابر خوردگی مقاوم میباشند و در صورت تایید سازنده میتوان برای بلند کردن بار استفاده کرد.
اسلینگ استاندارد
زنجیرهای باربری معمولاً دارای یک شناسنامه هستند که روی آنها حک شده است که به آن اسلینگ استاندارد گفته میشود. اسلینگ از 3 حرف تشکیل شده و تولید کننده با توجه به ویژگیهای زنجیر این سه حرف را حک کرده است. با تفسیر اسلینگ به راحتی میتوان فهمید این زنجیر حمل بار قدرت حمل چه بارهایی را دارد. تفسیر اسلینگ به این صورت است:
حرف اول تعداد پاها را نشان می دهد:
S=Single Leg
D=Double Leg
T=Triple Leg
Q=Quadruple Leg
C=Single leg with normally link chain on end and no fitting
حرف دوم نشان دهنده نوع پیوند اصلی است:
O=Oblong Master Link
P=Pear Shaped Master Link
S=Sling Hook
G=Grab Hook
حرف سوم نشان دهنده سبک قلاب است:
S=Sling Hook
G=Grab Hook
F=Foundry Hook
L=Latchlock Hook
O=Oblong Link
به عنوان مثال، یک زنجیر با نام SOG دارای یک پایه (حرف S)، با یک پیوند اصلی مستطیل (حرف O) و یک قلاب چنگ زدن (حرف G) است.
هر جزء از پیکربندی زنجیر باربری می تواند بر محدودیت بار کاری و استحکام شکست تأثیر بگذارد. برای اطمینان از آسان بودن مکان یابی این اطلاعات برای هر زنجیر، آنها با یک برچسب ID فلزی متصل هستند که با اطلاعات زیر مهر شده است:
سبک زنجیر
شماره سریال
اندازه و درجه زنجیر
طول
محدودیت بار کاری در درجه بالابر
تسمه بلت چیست؟
نکات ایمنی هنگام استفاده از زنجیر باربری
با توجه به سنگین بودن بارهایی که با زنجیرهای باربری حمل میشوند، رعایت نکات ایمنی بسیار مهم است. در زیر به برخی از این نکات اشاره میکنیم.
در صورت مشاهده حلقههاي شكسته يا خورده شده، پريدگی، شيار، خراشيدگی يا فرسودگی در حلقههای زنجیر و گره خوردگی، پيچيدگی، خميدگی يا كشيدگی در طول زنجیر نباید به هیچ عنوان از زنجیر حمل بار استفاده کرد.
از اتصال زنجيرهای حمل بار با سيم يا پيچ به بارگير جدا خودداری کنید.
برای اتصال زنجيرها به بار و بارگير حتما از قلاب مناسب وزن بار استفاده شود.
هرگز از زنجيرهای مهار بار برای باربری استفاده نکنید.
بارها را به طور مساوی روی دو پا توزیع کنید.
از توقفهای سریع یا ناگهانی اجتناب کنید.
اجازه ندهید طول زنجیر پیچ خورده یا به صورت گره بسته شود.
از تسمههایی با زنجیر آسیب دیده، معیوب یا فرسوده استفاده نکنید.
لبهها و گوشههای تیز را با استفاده از پد یا محافظها محافظت کنید تا از تماس زنجیر جلوگیری شود.
زنجیرها را قبل از استفاده تمیز کنید زیرا روغن و کثیفی میتوانند آسیب زنجیر را پنهان کنند.
خرید زنجیر باربری
انواع زنجیر حمل بار در گریدهای مختلف متنوع در فروشگاهها وجود دارند. هر یک از زنجیرها دارای کیفیت متفاوت و مشخصات فنی گوناگونی هستند که هنگام خرید با توجه به نوع استفاده و میزان سنگینی بار خریداری شوند. مشخصات فنی زنجیرها گویای توانایی و کیفیت محصولات میباشد.
باید هنگام خرید علاوه بر نوع کاربرد به تست اثبات زنجیر نیز توجه کرد. تست اثبات، آزمایشی است که برای اطمینان از محدودیت بار کاری روی زنجیر انجام میشود. علاوه بر این باید توجه داشت زنجیر حمل بار دارای آخرین دستورالعملهای انجمن ملی تولیدکنندگان زنجیره (NACM)، استانداردهای ANSI B30.9 و مشخصات OSHA باشد.
