اجزای اصلی و اصول کارکرد چرخ دنده هلیکال

یک سیستم چرخ دنده مارپیچ از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است :

1. چرخ دنده های مارپیچ :

قلب سیستم که وظیفه انتقال گشتاور و سرعت زاویه ای را بر عهده دارند. جنس چرخ دنده ها معمولاً از فولادهای آلیاژی با استحکام بالا چدن داکتیل یا مواد پلیمری مهندسی شده انتخاب می شود که بسته به کاربرد و شرایط کاری متفاوت است. هندسه دندانه (پروفیل زاویه مارپیچ زاویه فشار مدول) به دقت طراحی و ماشینکاری می شود تا عملکرد بهینه و طول عمر بالا تضمین شود.

2. شافت ها (Shafts) :

محورهایی که چرخ دنده ها بر روی آن ها نصب می شوند و وظیفه انتقال گشتاور به و از چرخ دنده ها را بر عهده دارند. جنس شافت ها معمولاً از فولادهای آلیاژی با استحکام کششی و تسلیم بالا انتخاب می شود تا در برابر نیروهای پیچشی و خمشی مقاومت کنند. طراحی شافت باید به گونه ای باشد که بتواند نیروهای شعاعی و محوری ناشی از چرخ دنده ها را تحمل کند.

3. یاتاقان ها (Bearings) :

اجزایی که شافت ها را در موقعیت خود نگه می دارند و امکان چرخش آزادانه آن ها را فراهم می کنند. در سیستم های چرخ دنده مارپیچ به دلیل وجود نیروی رانش محوری استفاده از یاتاقان های محوری (Thrust Bearings) در کنار یاتاقان های شعاعی (Radial Bearings) ضروری است. یاتاقان های محوری وظیفه تحمل نیروی محوری و جلوگیری از جابجایی محوری شافت ها را بر عهده دارند. انواع مختلفی از یاتاقان های محوری مانند یاتاقان های کف گرد یاتاقان های مخروطی و یاتاقان های مغناطیسی برای این منظور استفاده می شوند.