انتخاب موتور بالابر ساختمانی و انواع آن
بالابر ساختمانی یکی از تجهیزات مهم و پرکاربرد در ساخت و ساز و تعمیرات ساختمان‌ها است که برای حمل و نقل مصالح و تجهیزات از طبقه‌ای به طبقه دیگر ساختمان به کار گرفته می‌شود. به لطف استفاده از این تجهیز نه چندان پیچیده اما سودمند، به مقدار قابل توجهی سرعت پیشرفت پروژه‌های ساختمانی افزایش و هزینه‌های کارگری کاهش می‌یابد. به منظور تامین نیروی لازم برای بالا و پایین بردن کابین یا سکوی بالابر ساختمانی، از موتور بالابر استفاده می‌شود. موتور بالابر ساختمانی نوعی الکتروموتور صنعتی است که بر اساس جریان ورودی و منبع تغذیه به دو دسته تقسیم بندی می‌شود:
در این مقاله قصد داریم انواع موتور بالابر تک فاز و سه فاز را بررسی کنیم، اما پیش از آن‌که به این موضوع بپردازیم بهتر است کمی بیشتر درباره بالابرهای ساختمانی، کاربردها و اجزای تشکیل‌دهنده آن‌ها بدانیم.
بالابر
پارامترهای مهم در انتخاب موتور بالابر ساختمانی
یک بالابر ساختمانی از بخش‌های مختلفی چون سازه فلزی، گیربکس صنعتی، قرقره یا وینچ، باکت یا محفظه و موتور یا دینام بالابر ساختمانی تشکیل می‌شود. انتخاب موتور بالابر مناسب، اهمیت بسیار زیادی دارد و بایستی با دقت و بررسی‌های فنی انجام شود.
نوع بالابر ساختمانی
اولین نکته در انتخاب موتور بالابر ساختمانی، توجه به نوع بالابر است. بالابرهای ساختمانی بر اساس جریان ورودی و منبع تغذیه به دو دسته تقسیم بندی می شوند:
موتور بالابر تک فاز: از این موتورها همراه با گیربکس برای بالابرهای ساختمانی با ظرفیت باربری حداکثر تا حدود 700 کیلوگرم و معمولا در پروژه‌های کوچکتر استفاده می‌شود.
موتور بالابر سه فاز: از این موتورها برای بالابرهای ساختمانی با ظرفیت باربری بالا، از 500 کیلوگرم تا 1000 و حتی 1500 کیلوگرم استفاده می‌شود.
توان موتور بالابر و ظرفیت بار
نکته مهم دیگر در انتخاب موتور بالابر ساختمانی، توجه به توان الکتروموتور و ظرفیت باربری آن است. موتور بالابر باید توان کافی برای حمل بار مورد نظر را داشته باشد. معمولا توان موتور بالابر تک فاز در محدوده 2 تا 3 اسب بخار است. با افزایش ظرفیت باربری، بایستی علاوه بر انتخاب موتور بالابر سه فاز، توان آن را نیز افزایش داد. برای مثال، برای یک بالابر ساختمانی با ظرفیت باربری 700 کیلوگرم، باید از موتوری با توان حداقل 2.2 کیلووات استفاده کرد.
ارتفاع ساختمان
نکته مهم دیگر در انتخاب موتور بالابر ساختمانی، توجه به ارتفاع ساختمان است، چرا که موتور بالابر باید توان کافی برای بالا بردن بار تا ارتفاع مورد نظر را داشته باشد. در ساختمان‌های عادی تا 4 و 5 طبقه و وزن بار تا حداکثر 700 کیلوگرم می‌توان از یک موتور بالابر تک فاز استفاده کرد؛ اما با افزایش ارتفاع ساختمان بایستی سراغ موتور بالابر سه فاز با توان به مراتب بالاتر رفت.
میزان استفاده از بالابر
میزان استفاده از بالابر هم عامل دیگری در انتخاب دینام بالابر است، زیرا در صورت استفاده زیاد از بالابر، باید از موتوری با توان بالاتر استفاده کرد.
موتور بالابر
توان الکتروموتور مورد نیاز بر اساس ظرفیت بالابر
پیش از بررسی و انتخاب انواع الکتروموتور بالابر باید از ظرفیت مورد نیاز بالابر خود مطلع شده و بر اساس آن موتوری با توان و سرعت مناسب را انتخاب نمایید. در جدول زیر، بر اساس ظرفیت بالابر، ترکیب نوع گیربکس صنعتی و توان مورد نیاز دینام بالابر ساختمانی را پیشنهاد داده‌ایم:
ظرفیت بالابر (کیلوگرم) تیپ گیربکس توان موتور بالابر
150 VF62 1 تا 1.5 اسب بخار
350 VF86 2 تا 3 اسب بخار
700 VF110 3 تا 4 اسب بخار
1200 VF130 4 تا 5.5 اسب بخار
1800 VF150 7.5 اسب بخار
2500 VF185 15 اسب بخار
موتور بالابر تک فاز
به علت دسترسی راحت‌تر به برق تک فاز، موتور بالابر تک فاز محبوبیت بیشتری نسبت به دینام‌های سه فاز دارد. البته به دلیل محدودیت در توان و گشتاور این موتورها، باید از الکتروموتورهای خازن دار و از نوع دو خازنه استفاده شود.
سرعت مناسب برای موتور بالابر تک فاز 1400 در دقیقه است و بهتر است برای کنترل بهتر و ایمنی بیشتر، از موتورهای با دور بالاتر استفاده نشود.
معمولاً توان بالابر تک فاز ساختمانی بین 2 تا 3 اسب است و با آن می‌توان باری به وزن 350 تا 700 کیلوگرم را حمل کرد. در شکل زیر، یک نمونه الکتروموتور موتوژن تک فاز دو خازنه مناسب برای بالابر را مشاهده می‌کنید.
موتور بالابر موتوژن
