الکتروگیربکس چیست؟
الکتروگیربکس که با نام موتور گیربکس یا الکتروموتور گیربکس‌دار نیز شناخته می‌شود، از ترکیب یک موتور و گیربکس صنعتی که به‌صورت مستقیم کوپل شده‌اند، ساخته شده است
الکتروگیربکس
موتور گیربکس یک تجهیز صنعتی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. این دستگاه به کمک چرخ‌دنده‌های داخل گیربکس، سرعت و گشتاور خروجی را تنظیم می‌کند. همان طور که می‌دانیم سرعت و گشتاور، نسبت عکس دارند و از آنجا که در بیشتر کاربردها هدف، افزایش گشتاور است، سرعت موتور کاهش می‌یابد.
به طور کلی الکتروموتور گیربکس‌دار به علت حذف تسمه پولی، راندمان بیشتری دارد؛ در بسیاری از کاربردها آرام و کم سر و صدا است؛ و امکان استفاده از آن در صنایع و کاربردهای گوناگون وجود دارد. یکی از دغدغه‌های همیشگی صنعتگران انتخاب موتور و گیربکس متناسب است؛ برای همین باید مشخصات فنی زیادی از هر دو دستگاه را با یکدیگر مطابقت دهند. اما الکتروگیربکس‌ها، نگرانی‌های مربوط به تطبیق‌پذیری موتور و گیربکس را برطرف می‌کنند و بسیار قابل اطمینان هستند.
مزایای استفاده از موتور گیربکس
الکتروگیربکس‌ها نیازی به تراز کردن و کوپلینگ ندارند؛ در نتیجه به دلیل عدم وجود واسط بین الکتروموتور و گیربکس انتقال گشتاور با راندمان بالاتر انجام می‌شود.
در صورت انتخاب الکتروموتور گیربکس‌دار به جای موتور و گیربکس جداگانه، دیگر نیازی به بررسی مشخصات فنی آن‌ها جهت کوپل شدن موتور و گیربکس نیست و با اطمینان خاطر می‌توان از موتور گیربکس استفاده کرد.
الکتروگیربکس‌ها عمر مفید طولانی‌تری دارند و میزان خرابی در آن‌ها کمتر است.
معایب استفاده از موتور گیربکس
با وجود مزایای بسیار الکتروگیربکس‌ها، استفاده از این تجهیزات معایبی نیز دارد؛ برخی از معایب موتور گیربکس عبارت‌اند از:
تعمیر و نگهداری سخت‌تر: موتور گیربکس‌ها از چرخ‌دنده‌ها و واسطه‌های خاصی استفاده می‌کنند؛ به همین علت تعمیر و نگهداری آن‌ها تا حدی پیچیده‌تر و سخت‌تر از دستگاه‌های مشابه است.
بالا بودن هزینه‌های تعمیر و نگهداری: در صورت خرابی گیربکس، دیگر امکان استفاده جداگانه از موتور وجود ندارد.
برای توان‌های بالا بایستی از موتور و گیربکس جداگانه استفاده شود.
انواع الکتروگیربکس
به‌طور کلی انواع الکتروگیربکس را بر اساس ساختار یا عملکرد دسته‌بندی می‌کنند. موتور گیربکس‌ها بر اساس ساختار موتور به دو گروه تقسیم می‌شوند:
موتور گیربکس DC
موتور گیربکس AC
انواع موتورگیربکس براساس موتور
موتور گیربکس
DC
موتور گیربکس DC از جریان الکتریکی مستقیم تغذیه، و آن را به نیروی مکانیکی با دور و گشتاور خروجی مورد نظر تبدیل می‌کند؛ موتورگیربکس DC توانایی تولید گشتاور بالا با سرعت‌های بسیار پایین را دارد و معمولا در کاربردهایی که نیاز به دقت بیشتری دارند مانند رباتیک، اتوماسیون صنعتی، پمپ، کمپرسور و نوار نقاله استفاده می‌شوند.
موتور گیربکس AC
معمولا در موتور گیربکس AC از موتورهای القایی (آسنکرون) استفاده می‌شود؛ این موتورها بر اساس نوع فاز ورودی به دو دسته الکتروموتور سه‌فاز و تک‌فاز تقسیم‌بندی می‌شود. با اینکه دسترسی به برق سه‌فاز برای همه امکان‌پذیر نیست، اما استفاده از موتورگیربکس سه‌فاز رایج‌تر است. از موتور گیربکس تک فاز در لوازم‌خانگی و ماشین‌آلات صنعتی کوچک مانند آسیاب، اره نواری، پمپ، سیستم‌های تهویه‌مطبوع، کمپرسور، بالابر، نوار نقاله و بسیاری از کاربردهای دیگر استفاده می‌شود.
الکتروموتورهای سه‌فاز بازدهی بیشتر و قیمت کمتری نسبت به الکتروموتور تک‌فاز دارند و در نتیجه موتورگیربکس سه‌فاز نیز قیمت کمتر و گشتاور بالاتری دارد. از موتور گیربکس سه فاز در کاربردهای سنگین مانند فن و دمنده‌های صنعتی، آسانسور، تصفیه‌خانه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی سنگین استفاده می‌شود.
همچنین بر اساس ساختار گیربکس، الکتروموتور گیربکس‌دار به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
الکتروگیربکس خورشیدی
موتور گیربکس حلزونی
الکترو گیربکس هلیکال
موتورگیربکس سایکلو
